Zupheul, Febbo, en de kleine Grakjesbembaaf, kortweg Jan

Allereerst even een mededeling: Bij het voorwerk dat leide tot de totstandkoming van deze recensie zijn er jammerlijk genoeg enkele testdummies overleden door aanhoudend lachen. Bij deze willen wij kort stilstaan bij hun heengaan. Op alfabetische volgorde: Dummie A, Dummie B, Dummie C, Dummie D, Dummie E, Dummie Eén, Dummie F, Dummie G en Hij-die-niet-zal-worden-gemist-door-de-andere-Dummies.

Zupheul, Febbo, en de kleine Grakjesbembaaf, kortweg Jan of eigenlijk gewoon Boddé, Mike Boddé, die ene cabaretier van de Mike en Thomas Show. De dikkerd die zowel de voor- als achtercover siert van het boek waar deze recensie om draaid. En wiens ziel en zaligheid het boek heeft gevuld. Dit pakket papier is het tweede boek van de eerder genoemde auteur/cabaretier. De eerdere bundel was getiteld 'Pil'. Waarin Boddé zijn meer duistere kant (depressie) op papier wist te leggen. Met Zupheul en de rest van de bende probeert de man een wat vrolijkere kant de wereld in te stralen. Dit alles in het kader van de meerdere glorie van de absurdistische Mike Boddé's persoonlijke zelf.

Korte en wat langere verhalen
Ongeveer de helft van Mike Boddé's tweede boek beslaat verschillende korte verhalen, opgedeelt in twee thema's. Spoken en dromen. Hele leuke, grappige en vaak surrialistische absurde verhalen. Welke door hun korte lengte (gemiddeld zo'n 2 á 3 pagina's kort) zeer vlot weg te werken zijn. Ze hebben echter amper inhoudt (op een paar verhalen na) en wat de auteur er nu eigenlijk mee wil bereiken richting de lezer blijft en raadsel op het geven van een glimlach op het smoelwerk na. Ik zie ze dan ook meer als verhalen die Mike Boddé vooral op papier heeft gezet om zichzelf wat op te vrolijken en zijn bizare hersenspinsels voor de toekomst vast te leggen. De lezer kan middels dit boek daarvan meegenieten (of juist niet, afhankelijk van je gevoel voor de gebruikte humor).

Een ander deel is opgedeelt in twee langere verhalen van meerdere hoofdstukken die om en om per hoofdstuk afwisselen. Het eerste verhaal heet 'De geurige man' en kan gezien worden als een vermodernisering van Middelnederlandse verhalen als Beatrijs, Karel ende Elegast en dergelijke. Of is het meer een ver-Middelnederlansering van een modernverhaal? Het tweede verhaal is genaamd 'Benjamin', het verhaal waar ook het boek zijn titel aan dankt. Want dit is het verhaal waar de titel Zupheul, Febbo, en de kleine Grakjesbembaaf, kortweg Jan duidelijk wordt gemaakt.

Na de korte verhalen komen de twee langere verhalen wat zwaar op je bord te vallen. Dit komt niet zo zeer door de lengte van de verhalen, maar meer hoe ze zijn opgebouwd qua schrijfstijl. Na de veelal luchtige en snel te lezen verhalen zakt het ritme van het geheel op dit punt in elkaar. Dit geld vooral voor 'De geurige man'. Maar ook 'Benjamin' heeft er last van. En ik gok dat dit nog erger is voor mensen die Boddé's werk als cabaretier niet kennen. Zelf hoorde ik steeds Mike Boddé's diepe brommerige maar virtuoze stem tijdens het lezen en dan valt het nog best uit te houden. Maar als ik dat niet had gekend dan zou het een stuk zwaarder op mijn dak zijn gevallen.

De rest van het boek is daarnaast nog opgevuld met allemaal andere gekkigheid uit het bizare brein van de heer Boddé.

Visueel
Het product is niet alleen maar wat velletjes papier met gewoon wat lettertjes die gebundeld zijn en waar een kaft omheen is gevouwen. Nee. Ook visueel zit het boek erg knap in elkaar. Elk verhaal ziet er net iets anders uit en soms zelfs compleet anders. Door gebruik van verschillende lettertypes, groottes qua letters, speels gebruik van de letters, verdraaiing van teksten, illustraties etc.

Wat ik persoonlijk wel een min-punt vind is dat de pagina's niet mooi zijn afgesneden aan de zijkant. Boven en onder zijn mooi glad en egaal. Maar aan de zijkant is het grof. Het kan opgevat worden als speels en creatief. Echter bij mij komt het meer over als slordig en een onafgemaakt product. Ik weet naast deze titel maar één andere titel waarbij deze manier van vormgeving is gebruikt en dat is De kleurloze Tsukuru Tazaki en zijn pelgrimsjaren van Haruki Murakami. Waarom uitgeverijen hier precies voor kiezen is mij een raadsel. Het zal wel zijn reden hebben... maar wat deze reden ook is, ik ben er geen fan van.

Humor
Zoals ik al eerder schreef ken ik een deel van het cabaretwerk van Boddé en de humor hierin bevalt mij wel. Maar het is niet een humor die iedereen zal bevallen. Dus als je niet van zijn absurde humor houdt, hou dan vooral afstand (en vraag jezelf eens goed af waarom je uberhaupt deze recensie leest).

Het begint al bij de flaptekst en wel deze:

Deze Flaptekst wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Vereniging van Flapteksten. En is vervaardigd uit 100% flappende tekst. Wanneer mag u deze flaptekst niet lezen? Indien u overgevoelig bent voor de flapte en/of in het verleden allergische reacties hebt opgelopen bij het flappen, wordt u ten strengste afgeraden deze flaptekst tot u te nemen. Mocht u onverhoopt de tekst toch gelezen hebben, lees dan onmiddelijk zes flinke alinea's van Harry Mulisch om de schade te beperken. Indien u besluit deze flaptekst in te nemen, besef dan evenwel ook dat het gewenste effect van de flaptekst niet bereikt wordt indien u halverwege stopt met lezen. En dat u derhalve de gehele tekst dient uit te lezen om het gewenste resultaat te bereiken. Anders mist u namelijk de volgende belangrijke zin:

'In Zupheul, Febbo en kleine Grakjesbembaaf, kortweg Jan wordt maar één ding gezegd.'

Dit zet al gelijk de toon voor de rest dat komen gaat. En hier moest ik al lachen. Iets wat tijdens het lezen nog vaak gebeurde.

Conclusie
Zupheul, Febbo, en de kleine Grakjesbembaaf, kortweg Jan is een meesterwerkje dat een duidelijk kijk geeft in het absurde denkraam dat Mike Boddé is. Niet alleen tekstueel zit het snor, maar ook visueel is het een feestje om naar te kijken. En ja, de verhalen hebben weinig inhoudt, echter zijn ze zeer vermakelijk als je van de absurde humor houdt. Doe je dit niet? Maak dan een grote boog om dit boek heen. Het zal je dan hoogstwaarschijnlijk niet bekoren.